WEWN?TRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO
W ZESPOLE SZKÓ? PONADPODSTAWOWYCH IM. JÓZEFA MARCI?CA W KO?MINIE WLKP.

I. Forma organizacyjno-prawna

Wewn?trzszkolny system doradztwa zawodowego to ogó? dzia?a? podejmowanych przez szko?? w celu przygotowania uczniów do wyboru zawodu, poziomu i kierunku kszta?cenia. System powinien okre?la?: role i zadania doradcy w ramach rocznego planu dzia?a?, czas i miejsce realizacji zada?, oczekiwane efekty, formy i metody pracy. WSDZ ma umo?liwi? uczniom Zespo?u Szkó? Ponadpodstawowych w Ko?minie Wlkp. realn? mo?liwo?? zdobycia wiedzy i umiej?tno?ci niezb?dnych do odnalezienia swojego miejsca na drodze kariery edukacyjnej, zawodowej - poznania siebie i w?asnych predyspozycji zawodowych, zasad rz?dz?cych rynkiem pracy, uzyskania informacji o lokalnym rynku pracy, zaplanowania w?asnej kariery zawodowej.

1. Akty prawne dotycz?ce udzielania uczniom pomocy w wyborze zawodu i kierunku kszta?cenia:

1) Ustawa z dnia 7 wrze?nia 1991 r. o systemie o?wiaty (tekst jednolity: Dz. U. z 1996 r., Nr 67, poz. 329 ze zm.)
2) Rozporz?dzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkó?
(Dz. U. z 2001 nr 61, poz. 624 ze zm.).
3) Rozporz?dzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 20 lutego 2004 r.
w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do publicznych przedszkoli, szkó? oraz przechodzenia z jednych typów szkó? do innych. Na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 wrze?nia 1991 r. o systemie o?wiaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329,ze zm.).
4) Rozporz?dzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie szczegó?owych zasad dzia?ania publicznych poradni psychologiczno - pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz. U. Nr 228) na podstawie art. 71 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 wrze?nia 1991 r. o systemie o?wiaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, ze zm.).
5) Rozporz?dzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno – pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szko?ach i placówkach ( Dz. U. z 2013r. poz.532)

II. Za?o?enia i cele Wewn?trzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego

1. Wewn?trzszkolny system doradztwa zawodowego zak?ada, ?e:

1) wybór zawodu nie jest pojedynczym, ?wiadomym aktem decyzyjnym, ale procesem rozwojowym i stanowi sekwencj? decyzji podejmowanych na przestrzeni wielu lat ?ycia,
2) na wybór zawodu wp?ywaj? g?ównie warto?ci, czynniki emocjonalne, rodzaj i poziom wykszta?cenia oraz wp?yw ?rodowiska,
3) preferencje zawodowe wywodz? si? z do?wiadcze? dzieci?stwa i rozwijaj? si? wraz z up?ywem czasu,
4) obejmuje indywidualn? i grupow? prac? z uczniami, rodzicami i nauczycielami /Rad? Pedagogiczn?/.

2. G?ównym celem WSDZ jest przygotowanie ucznia do ?wiadomego wej?cia na rynek pracy oraz wyboru ?cie?ki dalszego kszta?cenia, w tym m.in.:

1) rozpoznawanie zainteresowa? i mo?liwo?ci uczniów,
2) rozpoznawanie predyspozycji zawodowych,
3) okre?lanie mocnych i s?abych stron oraz ogranicze? psychofizycznych,
4) poznanie cech osobowo?ci i temperamentu ucznia,
5) poznanie w?asnego systemu warto?ci,
6) kszta?towanie i rozwijanie umiej?tno?ci komunikacyjnych,
7) zg??bienie zasad savoir-vivre’u
8) poznanie oferty edukacyjnej wybranych uczelni, szkó? policealnych oraz innych form kszta?cenia,
9) zdobycie wiedzy i umiej?tno?ci poruszania si? po rynku pracy,
10) poznanie zasad konstruowania dokumentów aplikacyjnych,
11) przygotowanie do rozmowy kwalifikacyjnej.

III. Zadania Wewn?trzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego

1. WSDZ w ramach pracy z uczniami obejmuje:

1) poznawanie siebie,
2) autodiagnoz? preferencji i zainteresowa? zawodowych w odniesieniu do poziomu kszta?cenia,
3) poznawanie zawodów,
4) analiz? potrzeb rynku pracy i mo?liwo?ci zatrudnienia na lokalnym i krajowym rynku pracy,
5) indywidualn? prac? z uczniami, którzy mog? mie? problemy z wyborem szko?y i zawodu,
6) udzielanie informacji edukacyjnej i zawodowej,
7) pomoc w planowaniu rozwoju zawodowego,
8) pomoc w poszerzaniu wiedzy ogólnej i budowaniu kolejnych etapów rozwoju edukacyjno-zawodowego,
9) przygotowanie do samodzielno?ci w trudnych sytuacjach ?yciowych: egzamin, poszukiwanie pracy, podj?cie roli pracownika, zmiana zawodu, adaptacja do nowych warunków,
10) kszta?towanie umiej?tno?ci planowania dalszego rozwoju edukacyjno
- zawodowego i kontynuacji nauki na uczelniach wy?szych, szko?ach policealnych lub w systemie kszta?cenia ustawicznego.

2. WSDZ w ramach pracy z rodzicami obejmuje:

1) prezentacj? za?o?e? pracy informacyjno – doradczej szko?y na rzecz uczniów,
2) przedstawienie oferty edukacyjnej szkolnictwa na ró?nych jego poziomach /policealnego, wy?szego/,
3) wsparcie rodziców uczniów, którzy maj? problemy: zdrowotne, emocjonalne,
decyzyjne, intelektualne, rodzinne itp.

3. WSDZ w ramach pracy z nauczycielami /Rad? Pedagogiczn?/ obejmuje:

1) zapewnienie ci?g?o?ci dzia?ania wewn?trzszkolnego systemu doradztwa zgodnie ze statutem szko?y,
2) okre?lenie priorytetów dotycz?cych orientacji i informacji zawodowej w ramach programu wychowawczego szko?y,
3) okre?lenie priorytetów dotycz?cych gromadzenia informacji i prowadzenia poradnictwa zawodowego w placówce,
4) rozbudzenie aspiracji zawodowych uczniów.

IV. Sposoby realizacji WSDZ

Za realizacj? WSDZ odpowiada Dyrektor Szko?y, doradca zawodowy, pedagog szkolny, nauczyciele przedmiotowi, wychowawcy oraz rodzice. Zakres dzia?a? poszczególnych osób zaanga?owanych w proces doradczy wynika z kompetencji, profilu wykszta?cenia, wyk?adanych tre?ci oraz podstawy programowej. W celu realizacji WSDZ doradca zawodowy zobowi?zany jest opracowa? roczny plan pracy, uwzgl?dniaj?c potrzeby uczniów, wspó?pracowa? na bie??co z dyrektorem szko?y wychowawcami klas, nauczycielami i pedagogiem szkolnym oraz sk?ada? okresow? informacj? ze swoich dzia?a? dyrektorowi szko?y.

1. Dzia?ania doradcze realizowane s? w ramach:

1) lekcji wychowawczych
2) lekcji przedmiotowych
3) zast?pstw
4) zaj?? pozalekcyjnych
5) wycieczek

2. Doradca wspó?pracuje m.in. z:
1) nauczycielami (nauczyciele realizuj? tre?ci zwi?zane z doradztwem w ramach podstawy programowej na lekcjach przedmiotowych i godzinach wychowawczych)
2) pedagogiem (kieruje uczniów w sprawach trudnych do Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej)
3) z PUP (oferty pracy, barometr zawodów)
4) z OHP (kursy, sta?e)

V. Korzy?ci WSDZ

1. Dla indywidualnych odbiorców:

1) Dost?p do informacji zawodowej dla uczniów, nauczycieli oraz rodziców.
2) Poszerzanie edukacyjnych i zawodowych perspektyw uczniów.
3) ?wiadome, trafniejsze decyzje edukacyjne i zawodowe.
4) U?atwienie wej?cia na rynek pracy dzi?ki poznaniu procedur pozyskiwania
i utrzymania pracy.
5) ?wiadomo?? mo?liwo?ci zmian w zaplanowanej karierze zawodowej.
6) Mniej niepowodze? szkolnych, zniech?cenia, porzucania szko?y a potem pracy, jako konsekwencji niew?a?ciwych wyborów.

2. Dla szko?y:

1) Realizacja zobowi?za? wynikaj?cych z ustawy i dotycz?cych "przygotowania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kszta?cenia".

3. Dla w?adz lokalnych:

1) Zwi?kszenie ?wiadomo?ci spo?ecznej dotycz?cej konieczno?ci racjonalnego
planowania rozwoju zawodowego przez jednostki.
2) Podejmowanie w?a?ciwych decyzji, efektywnie przeciwdzia?aj?cych bezrobociu.
3) Zapewnienie powszechno?ci i dost?pno?ci us?ug doradczych.

4. Dla pracodawców:

1) Zwi?kszenie szansy znalezienia odpowiednio przygotowanych kandydatów
?wiadomych oczekiwa? rynku pracy.

VI. Oczekiwane efekty WSDZ

1. Dzi?ki WSD absolwent b?dzie przygotowany do:

1) rozpoznawania w?asnych zasobów, na których b?dzie móg? oprze? swoj? przysz?o??, a jednocze?nie dokona? w?a?ciwej samooceny w?asnych mo?liwo?ci psychofizycznych celem podj?cia prawid?owej decyzji zawodowej,
2) wykorzystywania i doskonalenia umiej?tno?ci interpersonalnych niezb?dnych w przysz?ej pracy zawodowej,
3) aktywnego poszukiwania pracy oraz do prezentacji siebie na rynku pracy,
4) stworzenia profesjonalnych dokumentów aplikacyjnych niezb?dnych do funkcjonowania na rynku pracy,
5) mo?liwo?ci ustawicznego kszta?cenia i podnoszenia kwalifikacji zawodowych w kontek?cie potrzeb pracodawców i lokalnego rynku pracy.

Efektem ko?cowym realizacji WSDZ jest przygotowanie absolwenta do wyboru dalszego kszta?cenia zgodnie z w?asnymi zdolno?ciami i zainteresowaniami oraz
zapotrzebowaniami rynku pracy, umo?liwiaj?cej aktywne funkcjonowanie na krajowym i unijnym rynku pracy.

VII. Cele i zadania doradcy zawodowego

1. G?ównym celem pracy doradcy zawodowego jest:
1) Przygotowanie m?odzie?y do trafnego wyboru zawodu i drogi dalszego kszta?cenia oraz opracowania indywidualnego planu kariery edukacyjnej i zawodowej,
2) Przygotowanie ucznia do radzenia sobie w sytuacjach trudnych jak na przyk?ad adaptacja do nowych warunków i mobilno?ci zawodowej,
3) Przygotowanie ucznia do roli pracownika,
4) Wspomaganie rodziców do efektywnego wspierania dzieci w podejmowaniu przez nie decyzji edukacyjnych i zawodowych,
5) Pomoc nauczycielom w realizacji tematów zwi?zanych z wyborem zawodu w ramach lekcji wychowawczych,
6) Wspieranie dzia?a? szko?y maj?cych na celu optymalny rozwój edukacyjny
i zawodowy uczniów.

2. Zadania doradcy zawodowego

1) Systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów na informacje i pomoc w planowaniu kszta?cenia i kariery zawodowej;
2) Gromadzenie, aktualizacja i udost?pnianie informacji edukacyjnych i zawodowych w?a?ciwych dla danego poziomu kszta?cenia;
3) Prowadzenie zaj?? zwi?zanych z wyborem kierunku kszta?cenia i zawodu oraz planowaniem kszta?cenia i kariery zawodowej;
4) Koordynowanie dzia?alno?ci informacyjno – doradczej prowadzonej przez szko?? i placówk?;
5) Wspó?praca z innymi nauczycielami w tworzeniu i zapewnieniu ci?g?o?ci dzia?a? w zakresie doradztwa edukacyjno – zawodowego.

VIII. Formy, metody i techniki pracy doradczej

1. Formy pracy adresowane do uczniów

1) badanie zapotrzebowania na dzia?ania doradcze prowadzone w szkole (wywiad, ankieta);
2) zaj?cia warsztatowe (grupowe) s?u??ce rozbudzeniu ?wiadomo?ci konieczno?ci planowania w?asnego rozwoju i kariery zawodowej, umo?liwiaj?ce poznanie siebie i swoich predyspozycji zawodowych;
3) zaj?cia warsztatowe ucz?ce umiej?tno?ci redagowania dokumentów aplikacyjnych (CV, list motywacyjny);
4) udost?pnianie informacji o zawodach, o rynku pracy, o mo?liwo?ciach kszta?cenia i zatrudnienia, obowi?zuj?cym prawie pracy ;
5) udzielanie indywidualnych porad uczniom niezdecydowanym w podj?ciu decyzji o wyborze dalszej drogi edukacyjnej i zawodowej, maj?cymi problemy zdrowotne lub osobiste, ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

2. Formy adresowane do rodziców

1) tworzenie mo?liwo?ci indywidualnej rozmowy z doradc? zawodowym na terenie szko?y;
2) wspó?organizowanie dni otwartych szko?y.

3. Formy adresowane do nauczycieli (Rady Pedagogicznej)

1) tworzenie warunków do wymiany do?wiadcze? i dzielenia si? wiedz?;
2) udost?pnianie informacji, scenariuszy, programów multimedialnych z zakresu orientacji zawodowej.

4. Metody i techniki w poradnictwie grupowym najcz??ciej stosowane w pracy doradczej to:

1) aktywizuj?ce, problemowe - burza mózgów, dyskusja;
2) metoda zapisowa - drzewko decyzyjne, mapy my?lowe;
3) metody testowe (kwestionariusze, ankiety, testy);
4) metody audiowizualne -filmy edukacyjne, zasoby Internetu i programy multimedialne do planowania kariery, prezentacje multimedialne;
5) warsztaty;
6) dramy – inscenizacje i odgrywanie ról;
7) treningi umiej?tno?ci spo?ecznych;
8) miniwyk?ady;
9) pogadanki.

IX. Modu?y tematyczne realizowane w ramach WSDZ

1) Zainteresowania i predyspozycje zawodowe przejawiaj?ce si? w toku dzia?alno?ci w szkole, w domu, w chwilach wolnych od zaj??. Samoobserwacja.
2) Uzdolnienia i umiej?tno?ci niezb?dne w pracy z drugim cz?owiekiem, pracy w kontakcie z rzeczami – technik?, pracy z danymi – symbolami, przyrod? i dzia?alno?ci? artystyczn?.
3) Cechy usposobienia i temperamentu, ich znaczenie w wyborze zawodu.
4) Stan fizyczny i zdrowotny a wybór zawodu.
5) Samoocena – ustalenie swoich mocnych stron (osi?gni?cia, sukcesy, zalety osobiste).
6) Rola motywacji w osi?ganiu sukcesu zawodowo-edukacyjnego.
7) Sposoby radzenia sobie ze stresem.
8) Wiedza o zawodach. Istota zawodu, m.in. czynno?ci, warunki pracy, wymagania, psychofizyczne, jakie stawia zawód przed kandydatem.
9) Zmieniaj?cy si? rynek pracy.
10) Drogi dalszego kszta?cenia – drogi prowadz?ce do zdobycia zawodu, wybór szko?y.